این در حالی است که از سال گذشته و در پی افزایش بهای نهادههای دامی، افزایش بهای لبنیات معضلی دامنهدار بوده و در سالجاری نیز اتفاقی که برای کره افتاد، نمونهای از همین امر بوده است. این افزایش بها، باعث کاهش هرچه بیشتر مصرف شیر و فراوردههای لبنی در کشور میشود که اتفاق خطرناکی است. نکتهای که در این میان نادیده انگاشته میشود، مسئله سلامت استخوان و نیاز بدن به دریافت مواد مغذی و مفید مختلف از طریق شیر است. در واقع این اتفاق میتواند منجر به بروز بیماریهای خاص ازجمله پوکی استخوان شود.
پوکی استخوان یک بیماری شایع بوده و در آن کاهش عمومی و شدید در توده استخوانی (پوکشدن استخوان) بهوجود میآید که در آن عناصر تشکیلدهنده استخوان از نظر کیفیت تغییر نمیکند، ولی از نظر کمیت کاهش مییابد. در این بیماری به فعالیت استئوکلاسته افزوده میشود. پوکی استخوان پیری، پدیده فیزیولوژیکی نزد افراد مسن محسوب میشود. این بیماری وقتی بروز میکند که کاهش توده استخوان بیش از حد سریع باشد. در ضمن خانمها بسیار بیشتر از آقایان دچار پوکی استخوان میشوند و همینطور با افزایش سن احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر میشود.
برای آگاهییافتن هر چه بیشتر از عوارض ناشی از کاهش مصرف شیر با دکتر هدایت حسینی معاون پژوهشی انستیتو تغذیه و صنایع غذایی کشور گفتوگویی انجام دادهایم.دکتر هدایت حسینی در پاسخ به سؤالی درباره تأثیر افزایش بهای لبنیات بر سلامت افراد، گفت: هر قدر قیمت شیر و مواد لبنی بالا برود، سرانه مصرف قطعا پایین خواهد آمد و دسترسی مردم به شیر و لبنیات کمتر میشود. این مسئله منجر به ابتلای افراد به بیماریهای سوءتغذیه میشود. این بیماریها میتوانند شامل پوکی استخوان و کمبود ویتامین D شوند.
این بیماریها البته از انواع عوارضی هستند که در سنین بالا خود را نشان میدهند. پوکی استخوان از سن بالای 35سال خود را نشان میدهد. عوارض کمبود ویتامین D و ویتامینهای دیگری که از طریق فراوردههای لبنی دریافت میشوند نیز از 35 تا 40سالگی ظاهر میشود. در واقع در سنین پایین فرد به آن مبتلا نمیشود و اینها بیماریهایی هستند که بهتدریج خود را نشان میدهند. درمان بیماریهای ناشی از کمبود دریافت لبنیات هزینههای گزافی میبرد.
در مراحل پیشرفته نیز این بیماریها و بهویژه پوکی استخوان قابل درمان نیست. زمانی که تراکم استخوان کاهش پیدا میکند و دریافت کلسیم بسیار کم شود، تعادل برهم میخورد و اگر به مراحل پیشرفته برسد، درمانش بسیار سخت است یا ناممکن خواهد بود. این متخصص تغذیه در ادامه با اشاره به راهکارهایی که میتوان در این زمینه ارائه داد تا همه مردم بتوانند مواد لبنی مورد نیاز بدنشان را مصرف کنند، گفت: شیر و مواد لبنی از نظر اقتصادی و فیزیکی باید به سهولت در دسترس مردم قرار گیرد.
لبنیات برای افرادی که در سنین رشد قرار دارند، از اهمیت حیاتی برخوردار است. شاید بتوان از طریق توزیع فراوردههای لبنی در مدارس نیاز به کلسیم در افرادی را که در سن رشد قرار دارند، تأمین کرد. درصورتی که بتوان دسترسی عامه مردم به مواد لبنی را از طریق تعلقدادن یارانهها به تولید شیر نیز فراهم کرد. البته این یارانه باید به دامداران تعلق گیرد و نه عرضهکنندگان و فروشندگان شیر و مواد لبنی. این مسئله باعث میشود که فراوردههای لبنی راحتتر در اختیار مردم قرار گیرد.